Rak żołądka

Agata Sobel

Nazwa jednostki chorobowej

Rak żołądka

(carcinoma ventriculi, gastric cancer)

 


  

Epidemiologia


Rak żołądka jest jednym z najczęstszych nowotworów. Współczynnik zachorowalności i umieralności dla populacji polskiej wynosi odpowiednio 8,6 i 7,3/100 tys. kobiet i 21,4 i 15,6/100tys. dla mężczyzn.

 

Ryzyko zachorowalności na raka żołądka wzrasta wraz z wiekiem. Jednak obserwuje się zachorowania wśród każdej grupy wiekowej.

 


 

Etiopatogeneza

 

Ze względu na charakter histopatologiczny wyróżnia się (klasyfikacja Laurena):

  • typ jelitowy (Lauren I) (carcinoma intestinalis) – spotykany dwa razy częściej u mężczyzn, szczególnie po 60 r.ż Na jego wystąpienie wpływają czynniki środowiskowe i nawyki żywieniowe.
  • typ rozlany (Lauren II) (carcinoma diffusum) – spotykany jednakowo często u obu płci w młodszym wieku. Wpływ na jego wystąpienie mają czynniki genetyczne.

 

Czynniki ryzyka:

  • genetyczne predyspozycje
  • niskie spożycie warzyw i owoców
  • dieta bogata w sól
  • spożywanie produktów wędzonych
  • palenie tytoniu
  • neoplazja śródbłonkowa (niekontrolowany wzrost komórek, które przekształciły się w komórki nowotworowe)
  • przewlekłe owrzodzenie żołądka
  • zakażenia Helicobacter Pylori
  • brak kwasu solnego w żołądku
  • niedokrwistość złośliwa
  • zanikowe zapalenie błony śluzowej żołądka
  • stan po resekcji żołądka

 


 

Objawy kliniczne

  • objawy raka wczesnego
  • uczucie pełności po jedzeniu
  • bóle w nadbrzuszu
  • nudności
  • objawy późne
  • nudności i wymioty
  • utrata apetytu
  • dysfagia (trudności w połykaniu)
  • ból w nadbrzuszu
  • smoliste stolce
  • zmniejszenie masy ciała
  • guz wyczuwalny poza odbytnicą w badaniu per rectum (tzw. próg Blummera)
  • zaawansowany rak żołądka
  • przerzuty do węzłów chłonnych nadobojczykowych (węzeł Virchowa)
  • guz w nadbrzuszu
  • ogólne wyniszczenie

 


 

 Diagnostyka ( diagnostyka laboratoryjna, obrazowa i inne)

 

Badania laboratoryjne:

  • morfologia krwi - objawy anemii (zmniejszenie liczby erytrocytów)
  • proteinogram (spadek stężenie albumin)
  • badanie kału na obecność krwi utajonej

Badania endoskopowe - umożliwia ocenę błony śluzowej żołądka. W podejrzeniu raka żołądka pobiera się za każdym razem wycinki do badania histopatologicznego

Badania obrazowe – dzięki nim możliwe jest ustalenie rozpoznania, głębokości oraz oceny rozległości raka żołądka, określenie obecności przerzutów do węzłów chłonnych.

  • RTG górnego odcinka przewodu pokarmowego       
  • USG – umożliwia określenie obecności przerzutów do innych narządów
  • TK – tomografia komputerowa
  • EUS – endoskopowa ultrasonografia
  • PET – pozytonowa tomografia emisyjna

        
Laparoskopia

 



Różnicowanie

  • choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
  • chłoniak żołądka
  • choroby przełyku trudne do odróżnienia, szczególnie gdy objawami towarzyszącymi są: dysfagia, postępujące wyniszczenie

 



Leczenie

Rak wczesny

        
endoskopowo wykonana resekcja śluzówkowa częściowa lub całkowita resekcja żołądka

 

Rak zaawansowany

  1. operacje paliatywne
  • wykonanie gastrostomii odżywczej
  • wykonanie jejunostomii odżywczej
  • wsunięcie guza wraz z częściową resekcją żołądka
  1. chemioterapia
  2. immunoterapia
  3. radioterapia

 



Powikłania

  • krwawienia z guza 
  • przedziurawienie guza
  • zaburzenia w drożności odźwiernika

 


 

 

Rokowanie

  • rak wczesny – 90% pacjentów po usunięciu guza przeżywa 5 lat
  • rak  zaawansowany – przeżywalność wśród pacjentów wynosi 5 lat i dotyczy 20% chorych po radykalnym leczeniu


Rokowanie uzależnione jest od charakteru, rozległości i głębokości wyciętej zmiany i liczby przerzutów zarówno do węzłów chłonnych jak i innych narządów.

 


 

Piśmiennictwo:

  1. Fibak J. i wsp., Chirurgia - Podręcznik dla studentów. Wyd. 3, Warszawa, PZWL, 2002
  2. Gertraud Luce-Wunderle, Anita Debrand-Passard – Pielęgniarstwo operacyjne. Wyd. 4, Munchen, Elsevier Urban&Partner, 2006
  3. Noszczyk W. i wsp., Chirurgia. Wyd. 1, Warszawa, PZWL, 2005