Choroba hemoroidalna

Agata Sobel

Nazwa jednostki chorobowej:

Choroba hemoroidalna, guzki krwawnicze, guzy krwawnicze, żylaki odbytu, hemoroidy

(varices haemorrhoidales, hemorrhoids)



 

Epidemiologia:

Najczęściej spotykana choroba odbytu. Ok. 50% populacji cierpi na tę chorobę przynajmniej raz w ciągu swojego życia. Określa się, że co trzecia osoba po 30r.ż. cierpi na chorobę hemoroidalną.

 


 

Etiopatogeneza:

Guzki krwawnicze to poszerzone, nabrzmiałe żyły splotu odbytniczego powodujące utrudniony odpływ krwi.

 

Podział:

  • wewnętrzne żylaki odbytu – niewidoczne na zewnątrz odbytnicy
  • zewnętrzne żylaki odbytu – widoczne na zewnątrz odbytnicy, pokryte nabłonkiem wielowarstwowym płaskim

 

Klasyfikacja ze względu na stopień powiększenia guzków:

I°         nie wypadające na zewnątrz, widoczne w badaniu endoskopowym

II°       wypadające na zewnątrz podczas wypróżniania, samoistnie cofające się

III°      wypadające podczas wypróżniania, ale odprowadzane ręcznie

IV°      wypadnięte guzki, których nie udaje się odprowadzić, nie zmniejszają się, ulegają zakrzepicy

 

Przyczyny:

  • siedzący tryb życia
  • przewlekłe zaparcia powodujące wzmożone ciśnienie w bańce odbytnicy
  • częste biegunki
  • ciąża i poród naturalny
  • nadciśnienie w żyle wrotnej
  • dieta ubogoresztkowa, bogatotłuszczowa
  • alkoholizm
  • dźwiganie ciężkich przedmiotów

 


 

Objawy kliniczne:

  • krwawienia w czasie oddawania stolca lub bezpośrednio po
  • świąd i pieczenie w okolicy odbytu
  • wypadanie żylaków
  • wysięk, śluz w odbycie
  • bóle w okolicy odbytu
  • zadzierzgnięcie guzka (chory odczuwa ból przy siedzeniu)

 


 

Diagnostyka:

  • wywiad
  • badanie per rectum
  • anoskopia – badanie endoskopowe końcowego odcinka odbytnicy
  • rektoskopia – badanie endoskopowe odbytnicy
  • kolonoskopia – badanie endoskopowe jelita grubego
  • rtg z doodbytniczym wlewem kontrastowym

  


  

Leczenie:

  1. leczenie objawowe, zachowawcze:
  • zalecana dieta beztłuszczowa, bez ostrych przypraw, bez alkoholu
  • uregulowanie wypróżnień – dieta bogatobłonnikowa, zwiększenie podaży płynów
  • czopki i maści z niesteroidowymi środkami przeciw zapalnymi
  • leki znieczulające
  • środki odkażające

 

  1. leczenie instrumentalne – w przypadku, gdy leczenie zachowawcze nie przyniesie skutku:
  • metoda Barrona – zakładanie gumowych, elastycznych podwiązek na guzek za pomocą ligatora. Dodatkowo stosuje się krioterapię guzka krwawniczego fotokoagulacja podczerwienią
  • sklerotyzacja (obliteracja) – usuwanie guzków poprzez ich zasklepienie. Polega na podaniu środka obliterującego pod błonę śluzową
  • leczenie laserowe – zbliżone do fotokoagulacji, powoduje martwicę guzka hemoroidalnego

 

  1. leczenie chirurgiczne:
  • metoda Milligana-Morgana – najczęściej stosowana metoda polegająca na podkłuciu i wycięciu zmienionych chorobowo guzków pozostawiając otwarte do wygojenia się rany
  • metoda Longo – metoda z użyciem okrężnego zszywacza (sztaplera), polegająca na wycięciu cylindra błony śluzowej powyżej guzków krwawniczych wraz z naczyniami doprowadzającymi krew i zszycie jej u podstawy
  • metoda Fergusona – zbliżona do metody Milligana-Morgana, różni się tylko tym, że w tej metodzie ranę zamyka się szwem ciągłym

  


  

Powikłania:

  • ból miejsca operowanego
  • krwawienia
  • ustępujące zatrzymanie moczu i/lub stolca
  • zwężenie kanału odbytu

 


 

Piśmiennictwo:

Fibak J. i wsp., Chirurgia - Podręcznik dla studentów. Wyd. 3, Warszawa, PZWL, 2002

Gertraud Luce-Wunderle, Anita Debrand-Passard – Pielęgniarstwo operacyjne. Wyd. 4, Munchen, Elsevier Urban&Partner, 2006 

Noszczyk W. i wsp., Chirurgia. Wyd. 1, Warszawa, PZWL, 2005